سنگ عقیق؛ مسکن دردها

عقیق ( Agate ) گونه‌ای گوهرسنگ است که از کوارتز و سنگ یمانی تشکیل شده و دارای انواع و رنگ‌های متنوعی است.  عقیق‌ها به‌طور معمول، در میان سنگ‌های دگرگون‌شده و سنگ‌های آتشفشانی، شکل می‌گیرند.  بر پایه تحقیقات باستان‌شناسی، نخستین موارد استفاده بشر از عقیق، به هزاره سوم پیش از میلاد و تمدن دره سند بازمی‌گردد. در یونان باستان، از عقیق‌ها به منظور ساخت جواهر و زیورآلات، استفاده می‌شد. عقیق همچنین برای ساخت مُهر و نشان‌های ویژه برای جنگجویان یونانی، مورد استفاده بوده‌است.

قرن ها سنگ عقیق به عنوان گوهری گرانبها و سنگی برای استفاده در جواهرات یا مجسمه های هنری کوچک بود. خواص سنگ عقیق نیز از نظر طلسم و جادوگری نیز از مواردی بود که توجه بشر از جمله ایرانیان باستان را به خود جلب می کرد. نام آن برگرفته از رودخانه آگات(Achates) در شبه جزیره سیسیل ایتالیا مشتق شده است. احتمالا از بستر این رودخانه در دوران قدیم قلوه سنگ های عقیق بدست می آمده است. فیلسوف یونانی به نام تئوفراستوس‌ (Theophrastus) این گوهر را هنگامی که در قرن چهارم آن را در رودخانه کشف کرد، و آن را عقیق (Agate) نامگذاری نمود.

عقیق به طور عمده در ایران، یمن و برزیل استخراج می‌شود و از قدیم‌الایام در ساخت جواهرات و زینت‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.

معادن عقیق کجاست و روش استخراج این سنگ چگونه است؟

معدن عقیق یمن: معدن عقیق یمن یکی از مهم‌ترین معادن عقیق در جهان است و در قلب کشور یمن واقع شده است. عقیق این منطقه به رنگ‌های زرد، قرمز، سیاه، قهوه‌ای و سبز یافت می‌شود و از لحاظ کیفیت و زیبایی بسیار محبوب است.

معدن عقیق ایران: ایران نیز از مهم‌ترین منابع عقیق در جهان برخوردار است. معادن عقیق در ایران در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، گلستان، فارس و ایلام قرار دارند. عقیق ایران به رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی از قبیل آبی، سبز، قهوه‌ای و صورتی در دسترس است و برای ساخت جواهرات و تزئینات استفاده می‌شود.

معدن عقیق برزیل: برزیل یکی دیگر از منابع مهم عقیق در جهان است. معادن عقیق در ایالت میناس ژرایس و ریو دو سول در برزیل قرار دارند. عقیق برزیل معمولاً در رنگ‌های زرد، قرمز و قهوه‌ای دیده می‌شود و در صنعت جواهرات بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معدن عقیق آلمان: آلمان نیز به عنوان یکی از کشورهای معدنی عقیق شناخته می‌شود. معادن عقیق در مناطقی مانند آیفل، آیتینگن و آیدیش بولستن قرار دارند. عقیق آلمان به رنگ‌های سفید، خاکستری و قهوه‌ای یافت می‌شود و اغلب در صنعت طلافروشی و جواهرسازی استفاده می‌شود.

معدن عقیق هند: هند یکی دیگر از کشورهایی است که معادن عقیق مهمی دارد. عقیق هند در ایالت‌های گجارات و مهاراشترا یافت می‌شود. این سنگ به رنگ‌های سفید، خاکستری، زرد، قرمز و صورتی در دسترس است و در صنعت طلافروشی، جواهرات و صنایع دکوراسیونی استفاده می‌شود.

همچنین، معادن عقیق در کشورهایی مانند مصر، ترکیه، مکزیک، ارمنستان و افغانستان نیز وجود دارند و می‌توانند منابع مهمی برای استخراج عقیق باشند.

در نهایت، با توجه به اهمیت عقیق و محدودیت‌های استخراج، حفاظت از معادن عقیق و مدیریت مستدام آنها بسیار اهمیت دارد تا این منابع ارزشمند حفظ شوند و به نفع صنعت جواهرسازی و زینت‌سازی بهره‌برداری شود.

نحوه استخراج عقیق

ویدیویی درباره فرآیند استخراج سنگ عقیق

گرانترین عقیق جهان

در سال 1946 “والتر بارترام” معدنچی زغال سنگ که در معادن جنوب کشور استرالیا کار میکرد بزرگترین و زیباترین سنگ عقیق جهان را کشف کرد.

به عقیده برخی کارشناسان این عقیق کشف شده در طی میلیون ها سال و از فسیل دایناسور های دفن شده در اعماق زمین به وجود آمده است. قیمت این گوهر نایاب بیش از یک میلیون دلار تخمین زده شده است و نام این سنگ فوق العاده را “آتش استرالیا” گذاشتند.

پس از تکمیل تحقیقات و بررسی های مختلف، این سنگ در موزه شهر آدلاید واقع در استرالیای جنوبی در معرض دید عموم قرار گرفت. دکتر «برایان اولدمن» مدیر این موزه گفت:«”آتش استرالیا” به اندازه توپ بیسبال است و در آن می توان تمام رنگ های موجود در طیف نوری را مشاهده کرد».

نحوه تشخیص عقیق اصلی

تشخیص عقیق اصلی ممکن است برای بعضی افرادی که تازه وارد عرصهٔ خرید و فروش سنگ‌های قیمتی هستند، مشکل باشد. اما با آشنایی با چند روش و نکته می‌توانید برخی از ویژگی‌های عقیق اصلی را تشخیص دهید. در ادامه، به برخی از اصول و روش‌ها برای تشخیص عقیق اصلی اشاره می‌کنیم:

• رنگ: عقیق در رنگ‌های مختلفی از جمله آبی، سبز، قرمز، زرد و صورتی یافت می‌شود. عقیق اصلی باید رنگ یکدست و همگن داشته باشد و نباید رنگهای غیرطبیعی یا سیالات رنگی مصنوعی داشته باشد.
• شفافیت: عقیق اصلی باید شفاف یا نیمه‌شفاف باشد. شفافیت در عقیق می‌تواند متفاوت باشد و بستگی به نوع عقیق دارد. برای مثال، عقیق نسوز باید دارای شفافیت بالا باشد.
• القاعده: عقیق واقعی دارای القاعده یا القای آتشی است. برای تست القاعده، می‌توانید یک منبع نور پشت عقیق قرار داده و ببینید که آیا سنگ به شکل آتشی می‌درخشد یا نه. این مشاهده نشان‌دهنده واقعیت عقیق است.
• الگوها و طرح‌ها: برخی از عقیق‌ها الگوها و طرح‌های داخلی مشخصی دارند. برخی عقیق‌ها می‌توانند خطوط موازی، سه‌گانه یا شکل‌های هندسی دیگر داشته باشند. این الگوها و طرح‌ها می‌توانند کمک کننده باشند تا عقیق اصلی را از تقلبی تشخیص دهید.
• وزن و تراکم: وزن و تراکم عقیق نیز می‌تواند نشانگر اصالت آن باشد. عقیق اصلی باید به خوبی سنگین و جامد باشد. اگر سنگ بسیار سبک یا پوک به نظر می‌رسد، احتمالاً تقلبی است.
• مشخصات کانونی: بررسی مشخصات کانونی عقیق می‌تواند به تشخیص اصالت آن کمک کند. مشخصات کانونی شامل نقاط، خطوط، تراش‌ها و خوراکی‌های داخلی سنگ است. این مشخصات باید با دقت بررسی شوند و به دقت جزئیات توجه شود.

لازم به ذکر است که تشخیص عقیق اصلی نیازمند تخصص و تجربه است. بهتر است با متخصصان معتبر و فروشندگان مورد اعتماد همکاری کنید و در صورت شک، از خدمات آزمایشگاه‌های معتبر استفاده کنید تا اصالت سنگ را تایید کنند.

انواع سنگ عقیق

عقیق یمانی

به گونه ای از عقیق که رگه های رنگی اش به جای سیاه، طیف هایی از قرمز هستند عقیق یمانی می گویند. عقیق یمانی را معمولاً به صورت گنبدی یا به صورت تیله می تراشند.

عقیق سلیمانی

عقیق سلیمانی یا سنگ باباقوری نوع رگه دار سنگ عقیق یمانی است. سنگ خلنگ یا قلنج هم گفته می‌شود که خلنگ در فارسی به معنی سیاه‌وسفید است. به عربی و در متون قدیمی‌تر فارسی به نام سنگ باباغوری و جَزْع نیز آمده‌اند. دلیل این‌که این سنگ را باباغوری نام نهاده‌اند به خاطر طرح شکل چشم درون این نوع سنگ است که هاله هایی اطراف آن را گرفته‌است. در فرهنگ عامیانه باوری وجود دارد که عقیق سلیمانی با خودش خوش شانسی و یا بدشانسی می‌آورد. و احتمالا همین‌ ویژگی باعث شده که برای دور کردن چشم بد انگشترهایی با نگین عقیق سلیمانی را به انگشت می‌کنند.

عقیق سرخ یا احمر

نوعی عقیق که دارای رنگ سرخ آتشی است و در جواهرسازی مصرف می شود. عقیق سرخ در نزد بسیاری به “عقیق  خونی” نیز شناخته می شود، در روم باستان برای حفاظت در برابر نیش حشرات و بهبود گردش خون و همچنین افزایش آرامش استفاده می شده است. نقل است که سنگ عقیق سرخ عنکبوتها را نیز دور می کند.

عقیق دلربا

سنگ دلربا از دسته سنگهای چشم نواز میباشد و در نگاه اول به نظر میرسد که ذرات اکلیل سرتاسر سنگ را پوشانده است و همین جلوه باعث میگردد تا این سنگ نظر هر بیننده ای را به خود جلب کند. سنگ دلربا Goldstone بسیار جذاب است و درخشندگی آن ثابت و همیشگی است و در زیر نور زیبایی آن چند برابر می گردد. سنگ دلربا برای خانم ها و آقایان بسیار توصیه شده است بر اثر باورهای پیشینیان و روایات مکتوب، همراه داشتن این سنگ عشق و محبت را افزایش میدهد.

عقیق سیاه

عقیق اسود که گاهی با نام اونیکس نیز شناخته می شود به رنگ سیاه شفاف و اغلب با رگه هایی به رنگ سفید است. البته لازم به ذکر است که اونیکس به طور کلی به عقیق هایی با ساختار لایه ای اطلاق می شود. رنگ عقیق سیاه به دلیل وجود مواد آهن دار می باشد. این سنگ باعث دور ماندن انرژیهای منفی میگردد و عملکرد بدن را تقویت میکند. طبق باورهای پیشینیان این سنگ با گذشت زمان طولانی به حداکثر قدرت خود می رسو و از این رو برای بهره مندی از خواص این سنگ بهتر است آنرا در تماس مستقیم با بدن قرار داده و یا برای مدت زمان طولانی از آن استفاده نمایید.

عقیق شجر

عقیق شجر و یا دندریت به گروهی از عقیقهای سفید یا کبود و در برخی از انواع یمنی سرخ گفته میشود که رگه هایی اغلب به رنگ قهوه ای یا مشکی و به شکل درخت و مناظر طبیعت و گاهی تا حدودی شبیه به حیوانات در آن به چشم میخورد.

عقیق چشم بلبلی

نوعی عقیق شجری است که دارای دوایر متحدالمرکز کوچکتری است. زمینه این کانی به رنگ صورتی کم رنگ است.

اهمیت عقیق در اسلام

عقیق، به عنوان یکی از سنگ‌های قیمتی و با ارزش، در اسلام اهمیت و مقام ویژه‌ای دارد. در ادیان ابراهیمی، به ویژه اسلام، به عقیق خصوصیت‌ها و خواص بسیاری نسبت داده شده است که در زیر به برخی از اهمیت‌های عقیق در اسلام اشاره می‌کنم:

• ارتباط با ائمه اطهار: عقیق به عنوان سنگی مقدس و مرتبط با ائمه اطهار (علیهم السلام) معتبر است. از عقیق به عنوان نیشکری خاصی استفاده می‌شود که با نگاه به آن بر بیماری‌ها شفا یابند. این اعتقاد مبتنی بر روایات و داستان‌های مربوط به ائمه اطهار است.
• خواص طبیعی و معنوی: به عقیق خواص طبیعی و معنوی زیادی نسبت داده می‌شود. این سنگ به عنوان سنگی با تأثیرات مثبت و قدرتمند در برخی از جنبه‌های فیزیکی، روحانی و روانی شناخته شده است. برخی معتقدند که عقیق می‌تواند در مواجهه با نیروهای منفی و مساعدت در تقویت ایمان و روحانیت انسان کمک کند.
• استفاده در تزیینات و زینت‌سازی: عقیق به عنوان یکی از سنگ‌های قیمتی و زیبا، برای تزیینات و زینت‌سازی استفاده می‌شود. در اسلام، استفاده از عقیق و سایر سنگ‌های قیمتی در تزیینات و جواهرات توصیه شده است و به عنوان نشانهٔ زیبایی و ثروت در نظر گرفته می‌شود.

به طور کلی، عقیق در اسلام به عنوان یک سنگ مقدس و با ارزش شناخته شده است و در برخی روایات و اعتقادات دینی و فرهنگی اسلامی محبوبیت ویژه‌ای دارد.

عقیق در روایات

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند : زمانی که خداوند موسی بن عمران را خلق کرد (وقتی او را در میقات به رسالت مبعوث کرد) با موسی بن عمران سخن گفت. سپس خداوند عنایت ویژه ای به اهل زمین کرد و از نور صورت حضرت موسی ، کوه عقیق را آفرید.

سپس خداوند قسم یاد نمود : به عزتم قسم هرگز نمی‌سوزانم و عذاب نمی‌کنم دستی را که در آن انگشتر عقیق باشد ، به شرط آنکه ولایت علی (علیه السلام ) را در دل داشته باشد.

در روایات بسیاری استفاده از انگشتر عقیق توصیه شده و به همراه داشتن آن خوش یمن است. برای مثال از امام صادق(ع) نقل شده که هیچ دستی که برای دعا به سوی خدا بالا می رود محبوب تر از دستی که در آن انگشتر عقیق باشد نیست, (وسائل الشیعه, ج ۷, ص ۱۴۴, باب ۶۶).

در روایتی از قول حضرت فاطمه زهرا(ع) از پیامبر خدا(ع) آمده: کسى که انگشتر عقیق به دست کند، همیشه خیر می بیند. (وسائل الشیعه, ج ۳ , ابواب احکام الملابس,باب۵۲ حدیث۲)

امام صادق علیه السلام می فرمایند: «هر کس انگشترى داشته باشد که نگین آن عقیق باشد فقیر نخواهد شد و مقدر او جز بهترین تقدیرات خواهد بود«.

راف عقیق

به سنگ هایی که در بستر رودخانه به وسیله آب شسته شده یا از معدن استخراج می شوند سنگ راف می گویند. سنگ راف شکل طبیعی و دست نخورده ای دارند که توسط تراشکاران ماهر تراشیده می شوند. سنگ تراش نخورده راف اشکال مختلفی دارد که از رایج ترین های آنها می توان به اشکال هندسی یا شاخه ای اشاره کرد. در حقیقت معنی سنگ راف همان سنگ تراش نخورده و طبیعی است.

نماد عقیق

سنگ عقیق در محافل عرفانی نماد امید، معصومیت و خلوص است و مفهوم قوی خوشبختی، فداکاری، صداقت و اعتماد را جلوه می‌دهد.

تنوع رنگها در عقیق

این گوهر رنگارنگ در بیش از ۳۰ رنگ مختلف در طبیعت دیده می شود. این کانی با توجه به کیفیت رنگ و پدیده هایی که نشان می دهد، در زمره سنگهای نیمه قیمتی قرار می گیرد. دامنه وسیعی از رنگ مانند سفید، خاکستری، قهوه ای، قرمز، صورتی و حتی سیاه در آنها دیده می شوند. از جمله عوامل اصلی تأثیرگذار در رنگ آن می توان به ساختار میکروسکوپی آنها، وجود ادخال های مایع، جامد گاز، و به ویژه حضور عناصر فلزی رنگ زا مثل آهن، کروم، مس، تیتان، منگنز، کبالت و نیکل اشاره کرد.

خواص عقیق

از دیرباز، قبایل و ملل کهن جهان، عقیق را سنگ مقدسی می دانسته اند و آن را از خود دور نمی کرده اند، عقیق سنگی است که آن را حامی انسان در مقابل بلایا و حوادث به ویژه در جنگ ها می شمارند و برای افزایش درآمد و رونق کسب و کار و آسان شدن کارها بسیار مفید است.

عقیق از زمان‌های قدیم برای خواص طبیعی و متافیزیکی خود معروف است. در زیر برخی از خواص مهم عقیق را آورده‌ایم:

• خواص طبیعی: عقیق به عنوان سنگ نیرومند و پایدار شناخته می‌شود. افراد باور دارند که این سنگ می‌تواند از بیماری‌ها و مشکلات روحی و جسمی محافظت کند. عقیق همچنین به عنوان آرامبخش و ضد استرس شناخته می‌شود و می‌تواند احساس صلح و آرامش را به فرد بخشیده و از نگرانی‌ها و ترس‌ها آرامش بخشد.
• خواص متافیزیکی: عقیق به عنوان سنگ متافیزیکی شناخته می‌شود و به عنوان نیروی محافظ در برابر انرژی منفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سنگ می‌تواند از انرژی منفی و مخرب جلوگیری کند و انرژی مثبت و تعادل را به فرد انتقال دهد.
• خواص معنوی: برخی از فرقه‌ها و ادیان از عقیق برای اهداف معنوی استفاده می‌کنند. برای مثال، در بعضی از اعتقادات اسلامی، استفاده از عقیق سیاه به عنوان سنگ مقدس و محافظ در برابر انرژی منفی توصیه می‌شود.

ب

ا این حال، لازم به ذکر است که خواص عقیق معمولاً بر پایه باورها و اعتقادات مرتبط با فردی است که از آن استفاده می‌کند و علمی محسوب نمی‌شوند.

خواص درمانی سنگ عقیق

عقیق برای بیماری ها و ناتوانی های چشمی بسیار مؤثر است و همچنین دارویی تقویتی برای دستگاه تولید مثل می باشد.

می توانیم از این سنگ برای درمان سر دردها، گرفتگی های عضلانی و دردهای کمر و ستون فقرات استفاده کنیم.برای معالجه بیماری های صرع، کلیه، روده، پرستات، احتقاق و ورمها نیز می توانیم از آن کمک بگیریم. سنگ عقیق ریه ها، معده، کبد و مغز را تقویت می کند و محرکی برای دستگاه گوارش است و بیان سخنوری را تسهیل می کند.

انرژیهای موجود در سنگ عقیق قرمز دارای اثرات شفابخش زیر میباشد:

درمان بیماری های کمر درد ، پا درد ، استخوان درد و همچنین دردهای ماهیچه ای

این سنگ همچنین برای بیماریهای پوستی از جمله آکنه بکار می رود. برای این کار باید سنگ را در بالای پوست نگه داشته و برای مدت چند دقیقه بصورت دایره وار حرکت دهید.

خواص سنگ عقیق به عنوان سنگ تولد ماه

این گوهر تقریبا برای همه متولدین ماه های شمسی کاربرد دارد. البته بیشتری تاثیر خود را از نظر نجومی روی متولدین مهر ، مرداد، بهمن، دی و شهریور را دارد و متولدین اینا ماه ها می توانند از انرژی جادوئی سنگ عقیق خود سود ببرند.

عقیق در باور باستان

 در تمدن های کهن عقیق به عنوان طلسم و جادو استفاده می شد و مردم آن دوران بر این باور بودند که همراه داشتن این سنگ برای شخص، قلبی شجاع، نترس و رویاهایی دلچسب و خوشایند به ارمغان می آورد. هنرمندان رومی از عقیق برای ساخت مهرهای حکاکی شده استفاده می کردند. در قرن نوزدهم، دوران ملکه ی ویکتوریا از این سنگ گردنبندهای زیبایی با نقوش برجسته ساخته می شد.

نحوه نگهداری و شارژ عقیق

نگهداری و شارژ عقیق به منظور حفظ زیبایی و خواص آن بسیار مهم است. این نگین به ‌دلیل بافت کوارتزی خود به اندازه سنگ ‌فیروزه حساس نمی باشد یعنی موقع شست ‌وشوی معمول ظروف یا استحمام می‌توانید آن را همراه داشته باشید. با این حال بهتر است این گوهر را کمتر در معرض مواد شوینده، تغییرات دما و ضربه قرار دهید.

برای شارژ و تقویت خواص عقیق هم کافی است آن را ۲ ساعت در آب زلال قرار دهید و بعد به اندازه چند دقیقه زیرتابش مستقیم نور آفتاب بگذارید و این بهترین روش نگهداری سنگ عقیق میباشد. بطور کلی قرار دادن در آب و سپس مقابل نور خورشید یک روش نگهداری سنگ عقیق میباشد که توصیه شده است که شما با انجام این کار میتوانید از خواص این گوهر برای مدتها استفاده کنید و دیگر نیاز به تهیه مجدد یا تعویض آن نباشد.

در ادامه، توصیه‌هایی برای نگهداری از عقیق را با هم مرور میکنیم:

• نگهداری در جاهای مناسب: عقیق را در جاهایی که از ضربه و خراش محافظت شده باشند نگهدارید. قرار دادن عقیق در جاهای مخصوص نگهداری مانند جعبه‌های جواهرات یا بسته‌بندی‌های محافظ می‌تواند از خطرات ضربه و خراش جلوگیری کند.
• پاک‌سازی به‌صورت ملایم: برای پاک‌سازی عقیق از طریق پاکتی نرم و مرطوب استفاده کنید. از محلول‌های تمیزکننده قوی، مواد شیمیایی قوی یا بخار پرداز‌ها برای پاک‌سازی عقیق خودداری کنید، زیرا ممکن است سطح آن را آسیب برساند.
• جلوگیری از تماس با مواد شیمیایی: عقیق را از تماس با مواد شیمیایی مانند عطر، لاک ناخن و آرایشی‌ها حفظ کنید. این مواد ممکن است سطح عقیق را آسیب برسانند یا خواص آن را تغییر دهند.
• جلوگیری از تماس با حرارت شدید: تماس عقیق با حرارت شدید را جلوگیری کنید. ممکن است حرارت شدید باعث تغییر رنگ یا سایر خواص آن شود. همچنین، از قرار دادن عقیق در محیط‌های گرم و آفتاب نیز خودداری کنید.

با رعایت این راهنماها، می‌توانید عقیق خود را به خوبی نگهداری کرده و از زیبایی و خواص آن بهره‌برداری کنید